Dalağın kapsülünün yırtılması sonucu iç kanama oluşmasıdır. Dalak yırtılması, genellikle travmalar, trafik kazaları veya darbe sonrası meydana gelir. Ani karın ağrısı, sol omuzda ağrı ve baş dönmesi görülebilir. İç kanama nedeniyle hayati risk taşır. Tanı için ultrason ve tomografi kullanılır. Hafif vakalarda takip yeterli olabilir. Şiddetli durumlarda ameliyat gerekebilir. Hızlı müdahale hayat kurtarıcıdır.
Dalak Yırtılması Nedenleri
Trafik kazaları, düşmeler, darbe almak ve spor kazaları gibi doğrudan darbeler sebep olabilir. Bazı enfeksiyonlar, mononükleoz gibi hastalıklar dalağın büyümesine ve hassas hale gelmesine neden olur. Büyümüş dalak, hafif bir darbe sonucunda bile yırtılabilir.
Karaciğer hastalıkları dalağın büyümesine ve kan basıncının artmasına sebep olabilir. Bu da dalağın zayıflamasına ve yırtılma riskinin artmasına yol açabilir. Lösemi ve diğer hematolojik hastalıklar, dalakta aşırı kan birikmesine neden olarak organın hassasiyetini artırır. Karın bölgesine yapılan cerrahi operasyonlar bazen dalağa zarar verebilir.
Dalak Yırtılması Belirtileri
Dalak yırtılması, belirtileri açısından hafif veya şiddetli olabilir. Bazı durumlarda yırtılma küçük olduğu için belirti vermeyebilir. Ancak ciddi vakalarda hayatı tehdit eden kanamalar görülebilir. En yaygın belirti, dalağın bulunduğu sol üst karın bölgesinde hissedilen şiddetli ağrıdır. Kanamanın etkisiyle sinirlerin uyarılması sonucu omuz ağrısı hissedilebilir.
İç kanamanın neden olduğu mide rahatsızlığı kusmaya sebep olabilir. İç kanama nedeniyle düşük tansiyon ortaya çıkabilir ve baş dönmesi, bayılma gibi durumlar yaşanabilir. Aşırı kan kaybı sonucu cilt solgunlaşabilir ve aşırı terleme görülebilir. Vücut, kan kaybını telafi etmeye çalıştığı için kalp atış hızında artış görülebilir.
Dalak Yırtılması Tanısı
Karın bölgesinde hassasiyet olup olmadığı kontrol edilir. Dalak ve çevresindeki kanamalar ultrason ile görüntülenebilir. Bilgisayarlı tomografi, dalak yırtılması teşhisinde en kesin sonucu veren görüntüleme yöntemlerinden biridir. Kan testleri ile, kan kaybı ve vücutta meydana gelen değişiklikler belirlenebilir.
Dalak Yırtılması Tedavi Yöntemleri
Tedavi yöntemleri yırtılmanın şiddetine bağlı olarak değişebilir. Hafif vakalarda hastaya yatak istirahati önerilir. Kan kaybını önlemek için damar içi sıvı tedavisi uygulanabilir. Hastanın kan basıncı ve genel durumu sürekli takip edilir. Anjiyografi yoluyla dalaktaki kanamayı durdurmak için embolizasyon uygulanabilir.
Bu yöntem, dalağın tamamen alınmasına gerek kalmadan kanama kontrolünü sağlar. Eğer dalak yırtılması çok büyükse ve kanama durdurulamıyorsa, dalak tamamen alınabilir. Parsiyel splenektomi, dalağın bir kısmının korunmasını sağlayan ameliyat türüdür.
Dalak Yırtılması Sonrası Yaşam
Dalak alınmış bir birey bağışıklık sisteminde belirli kayıplar yaşar. Çünkü dalak enfeksiyonlarla mücadelede önemli bir rol oynar. Menenjit, zatürre ve grip gibi enfeksiyonlara karşı düzenli olarak aşı yaptırmak önemlidir. Doktorun önerdiği durumlarda enfeksiyon riskine karşı antibiyotik kullanılabilir. Bağışıklık sistemi ile ilgili sorunları erken tespit etmek için düzenli olarak sağlık kontrollerinden geçmek gerekir.
Sonuç
Dalak yırtılması, özellikle travma sonrası hızla teşhis edilmesi gereken ciddi bir sağlık sorunudur. Belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak hayati önem taşır. Hafif vakalarda konservatif tedavi mümkün olabilir. Şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Dalak alınmış bireylerin enfeksiyonlara karşı önlem alarak sağlıklı bir yaşam sürmeleri mümkündür.
Yorumlar kapalı