Bağırsakların normalden farklı çalışması sonucu ortaya çıkan bir sindirim hastalığıdır. İrritabl bağırsak sendromu, karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve düzensiz bağırsak hareketleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle stres, yediğimiz yiyecekler veya bağırsaklardaki hassasiyet nedeniyle tetiklenir. Hastalık hayatı tehdit etmez ancak yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Tedavi, belirtilere yönelik diyet değişiklikleri ve ilaçlarla yapılır.
İrritabl Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Karın ağrısı ve kramp, en yaygın belirtisidir. Karın ağrısı genellikle yemeklerden sonra başlar ve gaz, şişkinlik ile birlikte olabilir. Sıklıkla kabızlık, ishal veya her ikisi bir arada görülebilir. Bağırsak alışkanlıklarındaki bu değişiklikler, kişilerin normalden farklı şekilde tuvalete gitmelerine neden olabilir. Karında şişkinlik ve gerginlik hissi, yaygın bir belirtisidir. Bu durum özellikle yemeklerden sonra daha belirgin olabilir. İrritabl bağırsak sendromu hastalarında aşırı gaz oluşumu ve bununla birlikte şişkinlik hissi yaygın olarak görülür.
Hastalar bazen mide bulantısı veya kötü tat hissiyle de karşılaşabilir. Bağırsak hareketlerinde sıklıkla değişiklikler görülür. Bazı kişilerde dışkıda mukus bulunabilir. Hastalık, bazı kişileri yorgun hissettirebilir. Bu da genel yaşam kalitesini etkileyebilir. Stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik durumlar belirtileri daha da kötüleştirir. Belirtiler, genellikle stres, bazı yiyecekler veya hormonal değişiklikler ile tetiklenebilir. Eğer belirtiler uzun süre devam ediyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir.
İrritabl Bağırsak Sendromu Neden Olur?
Bağırsaklardaki mikroorganizmaların dengesizliği hastalığın gelişimine yol açabilir. Bu denge bozulduğunda, sindirim sistemi düzgün çalışamayabilir. Bu da şişkinlik, gaz, ishal ve kabızlık gibi belirtilere neden olabilir. Fiziksel ve duygusal stres, durumu tetikleyebilir veya mevcut durumu kötüleştirebilir. Depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik rahatsızlıklar bağırsak hareketlerini ve fonksiyonlarını etkiler. Yüksek yağlı yiyecekler, işlenmiş gıdalar, süt ve gluten gibi bazı gıdalar semptomları artırabilir.
Yetersiz lif alımı da sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bağırsak hareketlerinin normalden hızlı veya yavaş olması irritabl bağırsak sendromu yaşanmasına yol açabilir. Hızlı hareket eden bağırsaklar ishal yaparken, yavaş hareket eden bağırsaklar kabızlığa neden olabilir. Sendromun ailesel bir yatkınlığı olabilir. Genetik faktörler, kişinin bu rahatsızlığa eğilimli olmasına neden olabilir. Bir enfeksiyon sonrası bağırsakta meydana gelen iltihaplanmalar yol açabilir.
Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, bağırsakların aşırı duyarlı hale gelmesine sebep olur. Bazı kişilerin bağırsakları daha fazla duyarlıdır. Normalde zararsız olan yemekler veya gazlar bile ağrıya neden olabilir. Bu durum, bağırsakların aşırı reaksiyon göstermesine yol açabilir. İrritabl bağırsak sendromu nedeni genellikle birden fazla faktörün birleşimidir. Tedavi, semptomları hafifletmek için diyet, yaşam tarzı değişiklikleri, stres yönetimi ve bazen ilaç kullanımı ile yapılır.
İrritabl Bağırsak Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastalığın tedavisinde diyetin büyük önemi vardır. Özellikle, sindirimi zorlaştıran ve gaz yapan yiyeceklerden kaçınılması önerilir. FODMAP adı verilen bir diyet, bu hastalık için sıkça tavsiye edilir. FODMAP, karbonhidrat türlerini ifade eder ve bu tür yiyeceklerin kısıtlanması, semptomları hafifletebilir. Ayrıca, yeterli lif alımı, özellikle suda çözünebilen liflerin arttırılması bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olabilir. Probiyotikler, bağırsak florasını dengeleyen yararlı mikroorganizmalardır.
Hastalarda, probiyotiklerin kullanımı bağırsaklarda iyi bakterilerin çoğalmasına yardımcı olarak semptomların hafiflemesine neden olabilir. Ancak, her hasta için probiyotiklerin etkisi farklıdır. Bu yüzden deneme yanılma yöntemiyle uygun probiyotik türü bulunabilir. Tedavide kullanılan ilaçlar, semptomların tipine göre değişebilir. İshal tedavisi için loperamid gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar bağırsak hareketlerini yavaşlatır. Kabızlık tedavisinde, lif takviyeleri veya bağırsak hareketlerini artıran ilaçlar kullanılır.
Antispazmodikler, bağırsaklardaki kasılmaları azaltarak karın ağrılarını hafifletebilir. İrritabl bağırsak sendromu vakalarında bazen psikolojik faktörlerden etkilendiği bilinmektedir. Stres ve anksiyete, semptomları tetikleyebilir. Bu nedenle, psikoterapi yöntemleri, özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), hastaların stresle başa çıkmasına yardımcı olabilir. Yoga, meditasyon ve derin nefes almayı içeren gevşeme teknikleri de semptomları hafifletmede etkili olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, bağırsak hareketlerini düzenlemeye ve stresten arınmaya yardımcı olabilir.
Hafif egzersizler, özellikle yürüyüş ve yüzme gibi aktiviteler, sindirim sistemi üzerinde olumlu etki yapabilir. Bazı kişiler, alternatif tedavi yöntemlerinden de fayda görebilirler. Akupunktur, bazı hastalar için IBS semptomlarını azaltabilir. Ayrıca, bitkisel takviyeler ve yağlar (örneğin, nane yağı) da mide kasılmalarını hafifletebilir. Ancak, bu tedavi yöntemlerinin etkinliği kişiden kişiye değişebilir ve her zaman bir doktora danışılarak kullanılmalıdır.
Yorumlar kapalı