Kolon veya rektumda anormal hücre büyümesiyle oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Genellikle polip adı verilen küçük, iyi huylu tümörlerin zamanla kansere dönüşmesiyle başlar. Erken evrelerde belirti vermeyebilir. Bu nedenle düzenli taramalar ve kolonoskopi hayati önem taşır. İlerlemiş safhalarda karın ağrısı, kanlı dışkı, kilo kaybı ve bağırsak alışkanlıklarında değişiklik gibi belirtiler görülebilir. Kalın bağırsak kanseri riskini azaltmak için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigaradan uzak durmak önerilir. Erken teşhis, tedavi başarısını büyük ölçüde artırır.
Kalın Bağırsak Kanseri Belirtileri
Kalın bağırsak kanseri (kolorektal kanser), kalın bağırsakta yani kolon veya rektumda meydana gelen bir kanser türüdür. Başlangıçta belirti vermeyebilir. Ancak ilerledikçe bazı yaygın belirtiler gözlemlenebilir. Erken teşhis edilmesi tedavi başarısını büyük ölçüde artırabilir, bu nedenle aşağıdaki belirtileri dikkate almak oldukça önemlidir.
Kalın bağırsak kanserinin en yaygın belirtilerinden biri, bağırsak alışkanlıklarında meydana gelen değişikliklerdir. Bu değişiklikler ishal veya kabızlık, dışkının şekil veya yapısında değişiklik, bağırsakların tamamen boşalmamış gibi hissetmeği içerir.
Rektal kanama veya dışkıda kan görülmesi, kalın bağırsak kanserinin en sık karşılaşılan belirtilerindendir. Kan, parlak kırmızı olabileceği gibi koyu renkte (siyah veya koyu kırmızı) olabilir. Bu da kanamanın bağırsakların daha üst bölgelerinden geldiğini gösterebilir.
Karın bölgesinde ağrı, şişkinlik, kramplar ya da sürekli rahatsızlık hissi de bu kanserin işareti olabilir. Bazı hastalar karnın alt kısmında bir dolgunluk ya da basınç hissi yaşayabilir.
İstenmeden kilo kaybı, kalın bağırsak kanseri dahil olmak üzere birçok kanser türünün belirtisi olabilir. Eğer sebep olmaksızın kilo veriyorsanız ve başka bir sağlık problemiyle açıklayamıyorsanız, bir doktora başvurmanız önerilir.
Kalın bağırsak kanseri, vücudun genel enerji seviyesini etkileyebilir. Bu durumda, kişi kendini sürekli yorgun hissedebilir. Bu yorgunluk kansızlık (anemi) nedeniyle de ortaya çıkabilir, çünkü tümör kan kaybına yol açabilir.
Kanserin neden olduğu sürekli kan kaybı, vücutta demir eksikliğine yol açabilir. Bu durum özellikle menopoz sonrası kadınlar ve yaşlı erkekler için bir uyarı işareti olabilir. Demir eksikliği olan kişilerde soluk ten, nefes darlığı, baş dönmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Büyüyen bir tümör, bağırsakta tıkanıklığa neden olabilir. Bu durumda ciddi karın ağrısı, şişkinlik, gaz çıkışında zorluk ve bulantı/kusma gibi belirtiler ortaya çıkar.
Kalın bağırsak kanseri belirtileri, diğer sindirim sistemi rahatsızlıkların belirtileri ile karışabilir. Bu nedenle, özellikle sürekli veya şiddetli belirtiler yaşadığınızda bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, kalın bağırsak kanseri için en iyi mücadele yoludur.
Kalın Bağırsak Kanseri Teşhisi
Teşhis, erken evrelerde belirgin semptomlar göstermediği için düzenli tarama testleriyle yapılır. En yaygın teşhis yöntemi kolonoskopi yöntemidir. Bu işlem sırasında bağırsak içi doğrudan görüntülenir ve şüpheli polipler alınarak biyopsi yapılır. Dışkıda gizli kan testi, erken dönemde bağırsakta kanamayı tespit etmek için kullanılır. Ayrıca, BT kolonografi gibi görüntüleme yöntemleri de teşhis sürecinde etkili olabilir. Erken teşhis kanserin tedavi edilebilme şansını büyük oranda artırır. Aile öyküsü olanlar ve yüksek risk grupları daha sık taranmalıdır. Tarama ve erken teşhis, ölüm oranlarını ciddi şekilde azaltabilir.
Kalın Bağırsak Kanseri Tedavisi
Kalın bağırsak kanseri, tıbbi adıyla kolorektal kanser, kolon veya rektumda başlayan bir kanser türüdür. Tedavi süreci, hastalığın evresine, tümörün yerleşimine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Kalın bağırsak kanseri tedavisinde, çeşitli yöntemler kullanılır.
Polipektomi yönteminde, kanser sadece polip içinde sınırlıysa, polip çıkarılarak tedavi edilebilir. Bu genellikle kolonoskopi sırasında yapılır.
Segmental kolektomi yönteminde, kalın bağırsağın kanserli kısmı ve çevresindeki sağlıklı dokular çıkarılır. Bu işlem sırasında yakındaki lenf düğümleri de alınabilir.
Abdominoperineal rezeksiyon yönteminde, eğer kanser rektumda bulunuyorsa ve anüs yakınına yayılmışsa, tüm rektum ve anüs çıkarılabilir. Bu durumda hasta, kalıcı bir kolostomi (bağırsak çıkışının karın duvarına taşınması) ile yaşamak durumunda kalabilir.
Kemoterapi yönteminde, kanser hücrelerini yok etmek veya büyümelerini durdurmak amacıyla ilaçlar kullanılır. Kanser hücrelerini yok etmek veya kanserin tekrar etme riskini azaltmak için yapılır. İleri evre kalın bağırsak kanserlerinde ise, kanseri kontrol altında tutmaya yardımcı olur.
Radyoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili ışınların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Kalın bağırsak kanseri tedavisinde radyoterapi genellikle rektum kanseri için kullanılır. Tedavi, tümör küçültülerek ameliyat öncesinde veya sonrasında kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla kullanılır.
Hedefe yönelik tedaviler, sadece kanser hücrelerine saldıran ve sağlıklı hücrelere zarar vermez. Genetik mutasyonları veya kanser hücrelerin büyümesine neden olan proteinleri hedef alır. Kalın bağırsak kanserinde kullanılan başlıca hedefe yönelik tedaviler şunlardır:
İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırmasını teşvik eden bir tedavi yöntemidir. Bazı kalın bağırsak kanseri hastalarında, MSI-H ya da dMMR olan hastalarda immünoterapi etkilidir.
Kalın bağırsak kanseri tedavisinde başarı oranı, kanserin evresine, yayılımına ve tedavi yöntemine bağlıdır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile hastaların uzun süre sağlıklı bir yaşam sürme şansı artar. Kalın bağırsak kanserinden korunmak ve erken teşhis etmek için düzenli tarama testleri yaptırmak önemlidir.
Türkçe
