Perianal fistüller, anüs çevresindeki cilt ile rektum veya anüs arasındaki anormal tünellerdir. Genellikle anal bezlerdeki enfeksiyonların sonucu olarak oluşur. Bu enfeksiyonlar drenaj yolu oluşturarak fistüle yol açar. Perianal fistüller, şiddetli ağrı, şişlik, irinli akıntı ve tekrarlayan enfeksiyonlarla görülür. Tedavi edilmezse, kronikleşebilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.
Perianal Fistüller Belirtileri
Anüs çevresinde ya da rektumun alt kısmında oluşan ve genellikle deriden anüs ya da rektuma doğru açılan anormal tünellerdir. Bu durum, anüs çevresindeki enfeksiyonlar sonucunda gelişir ve zamanla apse oluşturur.
1. Ağrı ve Rahatsızlık: En belirgin belirtilerden biri sürekli bir ağrı ve rahatsızlıktır. Bu ağrı, özellikle otururken, dışkılama sırasında ya da fiziksel aktivite yaparken daha da artabilir. Ağrı genellikle anal bölgenin etrafında yoğunlaşır.
2. Ciltte Tahriş ve Şişlik: Fistül oluşumu sırasında anüs çevresinde bir şişlik fark edilebilir. Bu şişlik, apsenin bir göstergesi olabilir ve elle hissedilebilir. Şişlik, zamanla irin dolu bir yapıya dönüşebilir.
3. İrin ve Akıntı: Perianal fistüller genellikle enfekte olur. Bu enfeksiyon sonucu irinli akıntılar meydana gelebilir. Anüs çevresindeki delikten dışarı akabilen irin, hoş olmayan bir kokuya sahiptir. Sürekli bir akıntı hissine neden olabilir.
4. Kanama: Bazı durumlarda dışkılama sırasında veya anüs çevresindeki baskı nedeniyle hafif kanamalar görülebilir. Bu kanamalar, genellikle hafif düzeyde olup, anüs çevresindeki tahrişle birlikte görülebilir.
5. Ciltte Kaşıntı ve Tahriş: Akıntılar nedeniyle anüs çevresinde sürekli bir nemlilik oluşur ve bu da ciltte kaşıntı ve tahrişe yol açabilir. Ciltte oluşan bu tahriş, enfeksiyonun bir göstergesi olabilir ve tedavi edilmezse durum kötüleşebilir.
Bu belirtilerle karşılaşan bireylerin vakit kaybetmeden bir doktora başvurmaları önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, fistülün ilerlemesini ve daha ciddi komplikasyonları önler.
Perianal Fistüller Nedenleri
Perianal fistüller, anüs ve rektum çevresinde anormal bir tünel oluşumuyla kendini gösteren sağlık problemleridir. Bu fistüller, genellikle enfeksiyonlar sonucu gelişir. Tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Perianal fistüllerin oluşumunda farklı nedenler rol oynar. İşte bu nedenler hakkında ayrıntılı bir açıklama:
Anal Apseler: Perianal fistüllerin en yaygın nedenlerinden biridir. Anal bölgedeki bezler enfekte olduğunda apseler gelişebilir. Bu apseler, içi irin dolu, şişmiş ve ağrılı oluşumlardır. Zamanla apseler, cilt yüzeyine ya da bağırsak kanalına doğru bir tünel açabilir ve bu tünel fistül olarak adlandırılır. Fistüller genellikle apselerin kendiliğinden boşalmaya çalıştığı bir süreçte oluşur.
Crohn hastalığı, sindirim sistemini etkileyen kronik bir iltihaplı bağırsak hastalığıdır. Bu hastalıkta bağırsağın iç astarında ciddi iltihaplar gelişir ve bu da perianal fistüllere yol açabilir. Crohn hastalığına sahip bireylerde fistül oluşumu yaygındır. Çünkü iltihaplanmış dokuların iyileşme süreci bozulur ve bu da fistül gelişimine neden olur.
Travma: Anüs çevresindeki travmalar, perianal fistül oluşumuna katkıda bulunabilir. Cerrahi, yaralanma ya da zor doğum gibi olaylar, dokuların hasar görmesine ve fistül oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Tüberküloz gibi kronik enfeksiyonlar da fistül gelişimine yol açabilir. Bu tip enfeksiyonlar, vücudun çeşitli bölgelerinde iltihaplanmaya neden olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıfladığında fistül riski artar. Ayrıca HIV ve diğer bağışıklık sistemi baskılayan hastalıklar da fistül gelişimini tetikleyebilir.
Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, enfeksiyonlara karşı daha hassastır ve bu da fistül oluşum riskini artırır. Diyabet, kemoterapi tedavisi ya da uzun süreli steroid kullanımı, enfeksiyonlara yatkınlığı artırır. Bu da perianal fistül riskini yükseltebilir.
Perianal Fistüller Tedavisi
Perianal fistüller, anüs çevresinde anormal bir tünel oluşumu ile karakterize edilen rahatsızlıklardır. Tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Ayrıca yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Perianal fistüllerin tedavisi, fistülün türüne, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Perianal fistüllerin tedavisinde en yaygın ve etkili yöntem cerrahidir. Fistül kanallarının iyileşmesini sağlamak amacıyla farklı cerrahi teknikler uygulanabilir.
Fistülotomi: Bu en yaygın cerrahi yöntemdir. Fistülün tüm uzunluğu boyunca açılması ve iyileşmesine olanak tanınmasıyla gerçekleştirilir. Fistülotomi, basit fistüller için genellikle oldukça etkilidir ve tekrarlama riski düşüktür.
Seton Uygulaması: Fistül kanalı etrafına ince bir ip yerleştirilerek, fistülün yavaş yavaş iyileşmesi sağlanır. Bu yöntem, anal sfinkter kasını korumaya yönelik daha karmaşık fistüllerde tercih edilir. Seton, fistül kanalının enfeksiyonlarını temizlemeye yardımcı olur.
LIFT (Ligasyon): Bu yöntem, daha karmaşık fistüller için tercih edilen modern bir cerrahi tekniktir. Fistülün kas yapısına zarar vermeden tedavi edilmesi amacıyla uygulanır. İyileşme süreci diğer cerrahi yöntemlere göre daha hızlı olabilir.
Fibrin Yapıştırıcı ve Fistül Tıkacı: Cerrahi müdahaleye alternatif olarak, fibrin yapıştırıcı ve biyolojik fistül tıkaçları kullanılır. Fibrin yapıştırıcı, fistül kanalına enjekte edilerek bu kanalı kapatmaya ve iyileşmesini sağlamaya çalışır. Fistül tıkaçları ise biyolojik maddelerden yapılmış özel tıkaçlarla fistülün kapanmasına yardımcı olur. Ancak bu yöntemlerin başarı oranı cerrahi yöntemlere kıyasla daha düşüktür.
İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar fistül gelişimini durdurmaya veya mevcut fistülün küçülmesine yardımcı olabilir. Ancak ilaç tedavisi genellikle cerrahi müdahalenin yerini almaz. Daha çok destekleyici bir yöntem olarak kullanılır.
Fistül tedavisinde diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, iyileşme sürecini hızlandırmak açısından önemlidir. Yeterli miktarda lif alımı, bol su tüketimi ve hijyenin korunması faydalıdır.
Perianal fistül tedavisi, hastanın durumu ve fistülün özelliklerine göre kişiselleştirilir. Uygun tedavi ile fistüller genellikle başarıyla tedavi edilebilir. Ancak tekrarlama riski de göz önünde bulundurulmalıdır.
Türkçe
